Ang pagkalason sa aso ay isang seryosong medikal na emerhensiya na nangangailangan ng agarang atensyon. Maaaring magdulot ito ng iba’t ibang sintomas depende sa uri ng lason na na-ingest, nalanghap, o nakontak ng aso. Ang maagang pagkilala sa mga sintomas ay mahalaga upang agad na makapagbigay ng tamang lunas at maiwasan ang malubhang komplikasyon o kamatayan.
Mga Sintomas ng Pagkalason sa Aso
1. Mga Sintomas sa Tiyan at Bituka (Gastrointestinal Symptoms)
- Pagsusuka at Pagtatae: Karaniwang unang senyales ng pagkalason.
- Pagduduwal at Kawalan ng Gana: Maaaring tumanggi ang aso na kumain o uminom.
- Paglalaway o Drooling: Maaaring senyales ng oral irritation o pagkalason.
- Pagkakaroon ng Dugo sa Dumi o Ihi: Maaaring indikasyon ng internal bleeding
2. Mga Sintomas sa Sistema ng Nerbiyos (Neurological Symptoms)
- Panginginig o Tremors: Maaaring senyales ng neurotoxic poisoning.
- Pagkakaroon ng Seizures o Kombulsyon: Malubhang senyales na nangangailangan ng agarang lunas.
- Pagkawala ng Koordinasyon (Ataxia): Maaaring maglakad ng hindi maayos o matumba.
- Pagiging Agitado o Lethargic: Maaaring maging sobrang aktibo o sobrang hina.
3. Mga Sintomas sa Sistema ng Paghinga (Respiratory Symptoms)
- Hirap sa Paghinga: Maaaring senyales ng pulmonary edema o bronchoconstriction.
- Pag-ubo o Paghinga ng Mabilis: Maaaring indikasyon ng respiratory distress.
4. Mga Sintomas sa Sistema ng Sirkulasyon (Cardiovascular Symptoms)
- Hindi Regular na Tibok ng Puso: Maaaring mabilis o mabagal ang tibok.
- Pale o Yellowish na Gilagid: Maaaring senyales ng anemia o jaundice.
- Pagdurugo o Pagkakaroon ng Pasa: Maaaring indikasyon ng internal bleeding.
5. Iba Pang Sintomas
- Pagkakaroon ng Ulser o Sugat sa Bibig: Maaaring dahil sa corrosive substances.
- Pagbabago sa Asal: Maaaring maging agresibo o sobrang tahimik.
- Pagkakaroon ng Lagnat o Hypothermia: Depende sa uri ng lason.
Mga Karaniwang Sanhi ng Pagkalason sa Aso
1. Pagkain
- Tsokolate: Naglalaman ng theobromine na nakakalason sa aso.
- Ubas at Pasas: Maaaring magdulot ng kidney failure.
- Sibuyas at Bawang: Maaaring magdulot ng hemolytic anemia.
- Xylitol: Isang artificial sweetener na maaaring magdulot ng hypoglycemia.
2. Gamot
- Paracetamol at Ibuprofen: Maaaring magdulot ng liver at kidney damage.
- Antidepressants at Sleeping Pills: Maaaring magdulot ng neurological symptoms.
3. Kemikal sa Bahay
- Pesticides at Rodenticides: Maaaring magdulot ng internal bleeding o neurological issues.
- Antifreeze (Ethylene Glycol): May matamis na lasa ngunit lubhang nakakalason.
- Cleaning Agents: Maaaring magdulot ng oral at gastrointestinal burns.
4. Halaman
- Daffodils, Lily of the Valley, at Autumn Crocus: Maaaring magdulot ng gastrointestinal at cardiac symptoms.
- Common Ivy at Ragwort: Maaaring magdulot ng vomiting at diarrhea.
Ano ang Dapat Gawin Kung Pinaghihinalaang Nalason ang Aso
Panatilihin ang Kalma: Huwag mag-panic upang makapag-isip ng maayos.
Alisin ang Aso sa Pinagmulan ng Lason: Siguraduhing hindi na ito makakain o makakalapit pa sa lason.
Huwag Pakainin o Painumin: Maliban kung inirekomenda ng beterinaryo.
Huwag Pagsusukahin: Maliban kung inirekomenda ng propesyonal.
Tumawag sa Beterinaryo o Poison Control Center: Sa Malaysia, maaari kang tumawag sa Pusat Racun Negara sa kanilang 24-hour helpline.
Dalhin Agad sa Beterinaryo: Magdala ng sample ng lason kung maaari.
Paggamot sa Pagkalason
Ang paggamot ay depende sa uri ng lason at dami ng na-ingest:
- Gastrointestinal Decontamination: Paggamit ng activated charcoal upang sumipsip ng lason.
- Supportive Care: Pagbibigay ng intravenous fluids, oxygen therapy, at iba pa.
- Specific Antidotes: Kung available, tulad ng Vitamin K para sa rodenticide poisoning.
- Monitoring: Regular na pagsusuri ng vital signs at laboratory tests.
Pag-iwas sa Pagkalason
- Itago ang Mga Delikadong Bagay: Panatilihing hindi maaabot ng aso ang mga pagkain, gamot, at kemikal.
- Alamin ang Mga Delikadong Halaman: Iwasan ang pagtatanim ng mga ito sa bakuran.
- Superbisahan ang Aso: Lalo na kapag nasa labas o bagong lugar.
- Regular na Check-up: Upang masigurong malusog at walang komplikasyon.
Clinic para sa mga Nalason na Aso o Pets
Narito ang ilang mga veterinary clinic sa Maynila na maaaring lapitan kung ang iyong aso ay pinaghihinalaang nalason. Ang mga klinikang ito ay may kakayahang magbigay ng agarang lunas at suporta sa mga emergency na kaso:
Pangalan ng Klinika | Address | Telepono |
---|---|---|
Furs Choice Veterinary Clinic | 1345 F. Jhocson St., Sampaloc, Manila | (02) 8633-6218 / 0956-419-7755 |
Kho Veterinary Clinic | 730 Earnshaw Corner Cayco St., Sampaloc, Manila | 0928-694-4414 / 0968-605-1371 |
North Harbour Veterinary Clinic | 1260 Mabuhay St., Radial Rd 10, Tondo, Manila | (02) 8282-5568 / 0936-784-4541 |
Curapet Animal Clinic | 2543 Tejeron Corner Sampaguita St., Sta. Ana, Manila | 0995-572-5182 |
Shepherd Animal Clinic | 1427 Pedro Gil St., Manila | (02) 247-4305 |
Vets in Practice – Quezon City | 220 C5 Katipunan Ave., Project 4, Blue Ridge, Quezon City | (02) 8962-1551 to 54 / 0917-891-1320 |
Blessed Veterinary Clinic | 281-C Roosevelt Ave., Brgy. San Antonio, Quezon City | (02) 921-9634 / 0917-417-9062 |
Serbisyo Beterinaryo Animal Hospital | 59 Mayor Gil Fernando Ave., Brgy. San Roque, Marikina City | (02) 7216-3033 / 0917-115-0937 |
Vets in Practice – Mandaluyong | No. 63 Maysilo Circle corner Boni Ave., Mandaluyong City | (02) 8531-1581 to 83 / 0917-551-5898 |
Vets in Practice – The Fort | Unit 1B LG, One West Campus, McKinley West, Fort Bonifacio, Taguig City | (02) 8817-2706 / 0917-703-6594 |
Ang mga klinikang ito ay may mga kagamitan at karanasan sa paghawak ng mga kaso ng pagkalason sa mga alagang hayop. Mahalagang tumawag muna bago pumunta upang masiguro na mayroong available na beterinaryo at upang maihanda nila ang kinakailangang kagamitan. Ang ilang klinika ay bukas 24 oras, habang ang iba naman ay mayroong emergency services kahit lampas sa regular na oras ng operasyon.
Conclusion
Sa mga ganitong sitwasyon, ang agarang aksyon ay napakahalaga. Kung pinaghihinalaan mong nalason ang iyong aso, huwag mag-atubiling dalhin ito sa pinakamalapit na veterinary clinic. Ang maagang paggamot ay maaaring makaligtas sa buhay ng iyong alaga. Laging tandaan na panatilihing ligtas ang kapaligiran ng iyong alaga upang maiwasan ang mga ganitong insidente.
Ang pagkalason sa aso ay isang seryosong kondisyon na nangangailangan ng agarang atensyon. Ang kaalaman sa mga sintomas at tamang hakbang ay mahalaga upang mapanatiling ligtas at malusog ang ating mga alagang aso. Laging kumonsulta sa propesyonal na beterinaryo para sa tamang gabay at paggamot.
Iba pang mga babasahin
8 na mga Sanhi ng paglalaway ng Pusa
Gamot sa Asong nakakain ng Lason sa Daga: First aid ng Beterinaryo